Yn dit lân gjin grutter gefoel fan ferbûnens as koade read

Der foel juster snie. En net in bytsje, it snijde alder-maatskippij-út-’e-foegen-skuorrende-mâlst. Alteast, fan 11.58 oere ôf, doe’t de NOS in warskôging útstjoerde: koade read. Yn it NOS sjoernaal lei waarman Marco Verhoef oan Amber Brantsen út wat koade read winliken ynhat. Itselde as koade oranje, sei Marco, mar dan mei in ‘grote impact op de samenleving’. Oan maatskippij út ’e foegen skuorrend ta alsa. As men der net om tocht, siet men gau fiif oeren lang muorrefêst yn ’e file, sei Marco. Amber seach it har oan, hja moast der dúdlik net oan tinke.

It wie sierlik waar en winter. It waar hoecht him hjir net iens fan syn alderekstreemste kant sjen te litten of al it oare nijs hat ynienen neat mear om ’e hakken. Dat is o sa noflik. Donald Trump wol wer nei de moanne ta – so long, sucker, it is hjir koade read, te deale!

Ferslachjouwer Henrik-Willem Hofs stie earne lâns de A27. Hoe’t it west hie ûnderweis, frege Amber Brantsen. ‘Het viel me eigenlijk nog wel mee’, sei Hofs. Mar yn ’e jûnsspits, dan wurdt it dochs moai wis in gekkeboel? It koe neffens Hofs twa kanten oer, ‘het kan meevallen, maar het kan ook tegenvallen’.

Net sekuer wat men heare wol, op sa’n dei. Henrik-Willem Hofs wie efkes út ’e rol. Mei fleanend waar stjoerde de NOS earen jimmer Kees van Dam derop út en dy wist hoe’t it hearde. De grutmaster fan koade read. Hy gong skriks en skrank op ’e stoarmwyn stean, bûn him byneed fêst oan in lantearnepeal en hold mei de mikrofoan tusken de tosken in fraachpetear mei in dykgreve. Kees sei nea ofte ninter: ‘Het valt mee.’ Hy hie yn ’e lampe dat der yn dit lân gjin grutter gefoel fan ferbûnens is as koade read en dat men dy inkelde pear kear dat soks him foardocht net fergrieme moat troch hinne te gean en relativearje de boel. Dan moat men him ek mei liif en siel derfoar smite.

De NOS hie al ier en betiid in filmke mei winken online brocht: ‘Wat as men der dochs op út moat?’ Men moast it seal fan ’e fyts in stikhinne sakje litte dat men mei gauwens de fuotten op ’e grûn krije koe, of wyn út ’e bannen rinne litte om fet te hawwen. Mei it auto wie it oan te rikkemedearjen yn syn twa gong te meitsjen en yn ’e bocht net fol op ’e rem te traapjen. It wie de baas dat kuierders har learene soallen ‘ruwer maken met schuurpapier’. Dat wiene poerbêste winken.

Krekt doe’t ik my foar it rút stie ôf te freegjen hoefolle snieflokken der op sa’n dei yn Nederlân winliken deldwarlje, joech waarman Peter Kuipers Munneke op Twitter it andert: santich miljoen miljard. Yn hokker oar lân jouwe se it tal snieflokken oan?

Suzanne Bosman naam by EénVandaag kultuerhistoarikus Gerard – ik ga het huis niet uit! – Rooijakkers, dy’t jimmeroan eat nijsgjirrichs te melden hat, in fraachpetear ôf. Neffens him wiene ús foarâlden better ynslein foar winterwaar as wy. Winterbrânje, in kelderfol winterwoartel, in pear sekfollen jirpels ûnder it bedstee, klear. Op it heden is ús foltsaard de snie net mear treast, sei Gerard, alleman is op slach alhiel fan ’t sintrum.

Neat fan oan: ús foltsaard kin der skoan tsjin út. Mar, wat mâlder as it giet wat moaier as it fûn wurdt. It is ommers alderaardichst as der oars gjin nijs is as it waar, de files en útfallene treinen. De wrâld wurdt halje-trawalje wyt en woldédich, en Nederlân in leaf doarp.

It Iepenloftmuseum wie fanwegen de snie ticht; mar dat joech neat, want it wie no dochs in skoftke oerstallich.

By de winkelman hie eltsenien it oer de snie en koade read. It wie der smûk. By de tabaksbaalje koft ien in slof Marlboro. It grutte ynslaan gong oan.