Skytlju

Juster die Sytze in stikje troch út de searje Ûnfoech praat, dêr’t Anne Dykstra diskear yn útleit dat it wurd ‘plee’ ôflaat is fan it Frânske wurd ‘plaît’. Dêr wie ik út mysels nea net opkommen, nettsjinsteande ik der alle dagen wol in kear op moat. En as tasetsje krij ik fan Maria niiskrekt de rekken yn ‘e hannen treaun fan wat se juster betelje moast foar ‘a limpeza da fossa’ (= it rakken fan ‘e húskekolk): €1,59.

Uzes is mar ien kúb, sjuch. Dat dy moat regelmjittich himmele wurde. Dan komme de manlju fan de gemeente dy’t mei harren slurfke ús kolkje leech slobberje.
No ja, ‘slurfke’?
Us kolk is sa’n fyftich meter fan de dyk ôf. Dus foar’t se slobberje kinne, moat der in baas slurf útrôle wurde fanút de rioelwein. Dat de gânse operaasje, dy’t hja alle kearen trije man sterk útfiere, duorret op syn minst in oere.
Wy moatte foar dy oere dus de leave som fan €1,59 deltelle. Dat dy trije hawwe de put der wol út op ‘e ein fan ‘e moanne, as se lânskomme moatte fan it jild dat se mei it rakken fan kolken ophelje. Dan moatte der al wat gruttere tusken sitte as uzes, liket my sa ta, en gâns tichter by de dyk.

Nee, ju, sa mâl is it fansels net. Hja hawwe gewoan in fêst salaris. It bedrach sil wol sa leech wêze út … eh, regearskamte. Wie dat net it wurd dat Rutte dêrfoar optocht hat? Regearskamte fan de legere oerheid yn dut gefal. Want it is sa, dat de gemeente Mértola de ynwenners fan dit doarp al ginneraasjeslang rioelearring belooft. Dêr is oant no ta skeet noch dreet fan op ‘e hispel kommen. De skamte giet net safier dat de belofte net geregeldwei werhelle wurdt, hear, hoenear’t der gemeenteriedsferkiezings foar de doar stean. Om neitiid wer in stille dea te stjerren.
Risseltaat: taryf foar it rakken fan ‘e skythúskolk = € 1,59.

Wy kenne hjir de útdrukking ‘Ele não come para não cagar’ (= Hy yt net, mei’t er net skyt) foar immen dy’t fan Knyphuzen is. Dêrom net, dat soe foar dizze jonge net ferkeard wêze. In skoftke net ite, bedoel ik. It skiten moat al trochgean, s’il vous plee.
Dat hoecht men ek net te litten, om it jild. Dat is ommers de skyt net wurdich.

Hoe kom ik hjir no op? Sjuch, dat haw ik langer wol faker … dat ik by mysels tink Dêr moat al eefkes in ynlieding by! en dat ik dan yn ‘e oanrin al it paad bjuster … O ja, ik wit it wer.

Dat wie om dat jonkje dat oan syn heit frege: ‘Binne dat de jiskelju, heit?’
Sa neam ik bygelyks de manlju dy’t by ús komme om de hùskekolk te rakken, ‘homens de merda’ (= skytlju). Dat sis ik foaral om in bytsje te provosearjen, hear.
‘Ja, skyt!’ wie eartiids it ûnhuerichste praat dat ús mem oer de lippen kaam. Mar foar’t it safier wie, moast hja al troch linnen en wolle hinne wêze.
Sa is myn Maria it wurdsje ‘merda’ al slim yn ‘e wei. Dat soe hja sels nea en te ninter oer de lippen krije kinne. Dat se is al fan it koekje hoenear’t ik bommelje ‘O, dat binne de skytlju, ju!’ at se my bygelyks freget: ‘Wat is dat foar in ûnhíllich leven bûtendoar?’ En ik moat dan gnize om har feralterearre gesicht: Soks seit men net, ju!

‘Nee, leave,’ korrizjearret de heit syn soan, ‘de jiskelju, dat binne wysels!’ En dêr hat dy man fansels de keutel by de skjinne ein mei!
Sa soe Maria my winliks sa kalm as in pûn moal anderje moatte: ‘Não, amor, o homem de merda … és tu.‘